Resocjalizacja z elementami kryminologii
Tryby studiowania: stacjonarny i niestacjonarny.
Czas trwania: 2 lata (4 semestrów).
Zakład Resocjalizacji
Kierownik: prof. UAM dr hab. Maciej Muskała
Specjalność resocjalizacja z elementami kryminologii adresowana jest do osób, które swoją przyszłość zawodową wiążą z pracą z młodzieżą i osobami dorosłymi, które na skutek konfliktu z prawem, znalazły się – odpowiednio – w placówkach wychowawczych i jednostkach penitencjarnych, w związku z czym wymagają oddziaływań resocjalizacyjnych oraz readaptacyjnych.
Studia wyposażają studentów w pogłębioną i interdyscyplinarną wiedzę (m.in. z pedagogiki resocjalizacyjnej, polityki kryminalnej, psychologii przestępczości, socjologii dewiacji, prawa) oraz rozbudowane umiejętności i kompetencje społeczne niezbędne do prowadzenia szeroko rozumianych oddziaływań profilaktyczno-resocjalizacyjnych. Dostarczają rozbudowanej wiedzy z zakresu kryminologii, w szczególności dotyczącej genezy i rozwoju zachowań przestępczych, ich charakterystyki ilościowej oraz jakościowej, sprawców i ofiar, ale także procesu odstąpienia od przestępczości.
Ważnym obszarem kształcenia zarówno teoretycznego, jak i praktycznego, jest przygotowanie do prowadzenia działań diagnostycznych oraz projektowania na ich podstawie szeroko rozumianych oddziaływań profilaktycznych, resocjalizacyjnych, readaptacyjnych, tak w środowisku otwartym, jak i w instytucjach penitencjarnych. Studenci poznają oparte na dowodach naukowych metody prowadzenia oddziaływań profilaktycznych, resocjalizacyjnych i readaptacyjnych, które mogą weryfikować i doskonalić w czasie przewidzianych programem studiów hospitacji, warsztatów oraz praktyk.
Studia sprzyjają kształtowaniu refleksyjnego spojrzenia na własną rolę zawodową oraz twórczemu podejściu do metod i form pracy pedagogicznej. Uwrażliwiają na problemy społeczne, wzmacniają gotowość do działania w sytuacjach kryzysowych i zagrożenia społecznego. Szerokie kompetencje społeczne przygotowują do pracy w zespołach interdyscyplinarnych, zajmujących się profilaktyką, resocjalizacją i readaptacją w środowisku instytucjonalnym i lokalnym.
Program studiów dla studiów stacjonarnych
Program studiów dla studiów niestacjonarnych
Wybrane przedmioty
- Podstawy kryminologii
- Psychopatologia kryminologiczna
- Interwencja kryzysowa i poradnictwo w sytuacji przestępstwa
- Współczesne nurty i koncepcje resocjalizacji dorosłych
- Warsztat kryminalistyczny
- Wiktymilogia
- Praca w środowisku lokalnym z elementami streetworkingu
- Elementy prawa karnego i penitencjarnego
Praktyki
CELE:
Praktyki zawodowe służą rozwinięciu kompetencji zawodowych studentów. W ich ramach studenci pogłębiają wiedzę na temat funkcjonowania instytucji systemu resocjalizacji dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych, realizują samodzielnie lub w zespole zadania diagnostyczne, projektujące i reformujące względem wybranych podmiotów.
WYMIAR I CZAS TRWANIA PRAKTYKI:
- II rok – 100 godzin.
MIEJSCE REALIZACJI PRAKTYKI:
- Kuratorski Zespół Służby Sądowej ds. Rodzinnych i Nieletnich
- zakład poprawczy/schronisko dla nieletnich/policyjna izba dziecka
- areszt śledczy/ zakład karny
- pedagog/psycholog szkolny/ poradnia psychologiczno-pedagogiczna
- organizacje, stowarzyszenia i fundacje działające na rzecz osób z problemami życiowymi lub znajdujących się w sytuacji kryzysowej
- Policja
- świetlice socjoterapeutyczne
- ośrodek wspomagania rodziny/ centrum interwencji kryzysowej
- MONAR/MARKOT/ wspólnota AA
- placówki opiekuńczo-wychowawcze (np. Dom Młodzieży w Poznaniu)
- poradnie leczenia uzależnień i współuzależnienia
Kompetencje absolwenta
- Posiada szeroką, opartą na dowodach naukowych wiedzę z zakresu pedagogiki, psychologii, socjologii, biologii oraz prawa, którą potrafi wykorzystać w odniesieniu do działalności profilaktycznej, resocjalizacyjnej i readaptacyjnej. Zna i potrafi zastosować w praktyce teorie kryminologiczne i resocjalizacyjne.
- Potrafi przygotować i przeprowadzić zarówno diagnozę o charakterze psychopedagogicznym, jak i penitencjarnym.
- Projektuje programy profilaktyczne i resocjalizacyjne, dostosowane do specyfiki grupy docelowej, wykorzystując sprawdzone, oparte na dowodach naukowych metody i techniki.
- Potrafi budować relacje ze zróżnicowanym, tak w zakresie cech społeczno-demograficznych, jak i również motywacji klientem.
- Skutecznie komunikuje się zarówno z podopiecznymi, jak i z innymi specjalistami, instytucjami czy rodzinami.
- Potrafi pracować w zespole podejmując zróżnicowane role.
- Ewaluuje działania profilaktyczne, resocjalizacyjne i readaptacyjne, modyfikując je wedle potrzeb i okoliczności.
- Działa zgodnie z zasadami etyki zawodowej.
- Potrafi animować środowisko lokalne, by wspierać proces readaptacji osób niedostosowanych społecznie.
- Zna i włącza się w działania organizacji i instytucji profilaktycznych i resocjalizacyjnych.
- Aktywnie rozwija swoje kompetencje metodyczne i postawę etyczną.
Perspektywy zawodowe
Absolwent specjalności resocjalizacja z elementami kryminologii jest przygotowany do pracy w instytucjach wymiaru sprawiedliwości, w tym w jednostkach penitencjarnych oraz w organizacjach pozarządowych zajmujących się szeroko rozumianą profilaktyką i resocjalizacją, również dzieci i młodzieży. Miejscem pracy absolwenta tej specjalności może być również społeczność lokalna, gdzie może wspierać osoby lub grupy będące w trudnej sytuacji życiowej, czy doświadczające marginalizacji.
Możliwe stanowiska pracy:
- wychowawca w zakładach karnych, aresztach śledczych (po przejściu odpowiednich procedur),
- funkcjonariusz policji, straży miejskiej, służby granicznej, celnej (po przejściu odpowiednich procedur),
- funkcjonariusz służb zajmujących się zapewnieniem bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego,
- kurator społeczny/zawodowy w kuratorskich zespołach służby sądowej dla dorosłych,
- pracownik/założyciel organizacji, stowarzyszeń i fundacji działających na rzecz osób z problemami życiowymi lub znajdujących się w sytuacji kryzysowej (osoby opuszczające placówki resocjalizacyjne i penitencjarne, rodziny osób pozbawionych wolności, ofiary i sprawcy przemocy, osoby uzależnione i współuzależnione),
- wychowawca/pedagog w placówkach wsparcia dziennego (świetlice wychowawcze i socjoterapeutyczne, ogniska pracy z młodzieżą),
- wychowawca/pedagoga w placówkach opiekuńczo-wychowawczych,
- pedagog podwórkowy/streetworker,
- pedagog w centrum interwencji kryzysowej, centrum mediacyjnym, ośrodku wspomagania rodziny,
- pedagog w opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów,
- asystent rodziny,
- koordynator pieczy zastępczej.
Absolwenci posiadający przygotowanie pedagogiczne zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli z dnia 14 września 2023 r. mogą być również zatrudniani na stanowisku:
- wychowawca (nauczyciel) w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich,
- wychowawca w szkolnych schroniskach młodzieżowych,
- wychowawca w świetlicach szkolnych,
- wychowawca wychowawcy w internatach,
- pedagog w przedszkolach, szkołach, poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych, placówkach oświatowo-wychowawczych, placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
- pedagog specjalny w przedszkolach i szkołach,
- nauczyciel współorganizujący kształcenie integracyjne w przedszkolach, szkołach,
- specjalista prowadzący zajęcia resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne.
Nasze pasje
Zakład Resocjalizacji prowadzący specjalność na studiach magisterskich - Resocjalizacja z elementami kryminologii realizuje badania z zakresu profilaktyki, wychowania i resocjalizacji podejmowanymi zarówno w środowisku otwartym, jak i w instytucjach prowadzących pracę wychowawczą i resocjalizacyjną w środowisku zamkniętym (np. zakłady poprawcze, zakłady karne). Tematyka z zakresu resocjalizacji i readaptacji społecznej, problematyka dotycząca przestępstwa, jego genezy, charakterystyki sprawcy, znajduje swoje odzwierciedlenia także w realizowanych w Zakładzie Resocjalizacji na studiach magisterskich oraz w pracach magisterskich i projektach studenckich.
Przy Zakładzie Resocjalizacji działa od 2006 r. Koło Naukowe Studentów Resocjalizacji „Dwa Światy” powstałe z inicjatywy dr Soni Dzierzyńskiej-Breś, absolwentki kierunku Pedagogika, specjalności Resocjalizacja. Organizuje ono wraz z Zakładem Resocjalizacji cykliczne konferencje pt: Dzień Twórczej Resocjalizacji, bierze udział w organizacji Ogólnopolskiego Konkursu Więziennej Twórczości Teatralnej oraz podejmuje działania z zakresu edukacji i profilaktyki niedostosowania społecznego nieletnich np. akcje „Sianie dobra”.
Członkowie Koła biorą czynny udział w życiu naukowym Uczelni - przygotowaniu, wsparciu technicznym i tłumaczeniu seminariów, czy konferencji organizowanych przez Zakład Resocjalizacji (np.polsko-amerykańskie seminarium naukowe zorganizowane pt. „Nowe kierunki w probacji”, podczas którego członkowie Koła byli odpowiedzialni za czynności administracyjne, logistyczne oraz związane z tłumaczeniem).
Jedną z istotnych inicjatyw, której współtwórcami są pracownicy Zakładu Resocjalizacji jest powstanie Obserwatorium zagrożeń dla ludzi młodych, https://www.obserwatorium.wlkp.pl , którego celem jest monitorowanie aktualnych czynników ryzyka oraz formułowanie zaleceń dotyczących szeroko rozumianej profilaktyki zjawiska z obszaru dewiacji społecznej. Prace w ramach Obserwatorium pozwoliły na przygotowanie „Raportu otwarcia”, który stanowił punkt odniesienia do wytyczenia celów działalności tego podmiotu.
Absolwenci
Mgr Sylwester Matkowski
Studia Magisterskie na specjalności resocjalizacja z elementami kryminologii są moim zdaniem zdecydowanie jednym z najlepszych wyborów na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM.
Duży nacisk kładziony na nowoczesne zagadnienia związane z efektywnością pracy resocjalizacyjnej pozwolił mi na poznanie dobrych praktyk popartych badaniami naukowymi. Dzięki temu czuję się kompetentniej w swojej obecnej pracy z młodzieżą niedostosowaną społecznie. Prowadzący stosują interesujące, warsztatowe formy zajęć dają podstawę do "przeżywania" wiedzy, a nie wyłącznie zapoznania się z nią. Oprócz samych zajęć istnieją różne Studenckie Koła Naukowe, pozwalające na dalszy rozwój pasji pracy pedagoga resocjalizacyjnego i wzbogacanie swojej wiedzy i metodyki przez liczne warsztaty, konferencje, festiwale naukowe oraz współpracę z instytucjami lokalnymi - Ośrodkami Kuratorskimi, Domami Wychowawczymi, Zakładami Karnymi. Przykładami mogą być coroczne Festiwale Twórczości Więziennej, międzynarodowe konferencje podczas których każdy ze studentów miał okazję poznać i porozmawiać z m. in. prof. Mario Paparozzi czy też dr Tony Ward'em.